ΟΧΙ στο ξεπούλημα του ΑΔΜΗΕ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες Καβάλας και Δράμας, πιστοί στις αρχές, τις αξίες και το πρόγραμμα διακυβέρνησης της χώρας που έχουμε εδώ και καιρό καταθέσει, πραγματοποιήσαμε δράση ενάντια στο ξεπούλημα του ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας), τη Δευτέρα 27/1/2014 και ώρα 10:00’ στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Υπερ-υψηλής Τάσης Φιλίππων που βρίσκονται στο 17ο χλμ. της Ε.Ο. Καβάλας Δράμας, αναρτώντας πανό που εκφράζει την ευθεία αντίθεσή μας στην προσπάθεια της κυβέρνησης να ξεπουλήσει ένα ακόμη κομμάτι Εθνικής περιουσίας και στρατηγικής σημασίας.

Θέτουμε τους βουλευτές προ των ευθυνών τους.

Για εμάς μία τέτοια ενέργεια δεν μπορεί να γίνει σε καμία περίπτωση αποδεκτή.

Θυμίζουμε δε ότι πριν ένα περίπου χρόνο ο Πρωθυπουργός, ανακοίνωνε από το Ζάππειο, ότι το δίκτυο μεταφοράς αποτελεί εθνικό κεφάλαιο και ευαίσθητο κομμάτι της ασφάλειας της χώρας που θα παραμείνει ολοκληρωτικά υπό κρατικό έλεγχο. Έρχεται σήμερα να διαψεύσει για ακόμη μία φορά τον εαυτό του, υποτασσόμενος πλήρως στις επιταγές των μνημονίων και του γερμανικού ολοκληρωτισμού, ξεπουλώντας με ταχύτατες διαδικασίες και έναντι ευτελούς τιμήματος, έναν από τους σημαντικότερους και ανυπολόγιστης στρατηγικής σημασίας, ενεργειακό πόρο της χώρας.

Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, στηρίζουμε τον αγώνα των εργαζομένων στον ΑΔΜΗΕ και βρισκόμαστε κοντά τους χωρίς συμβιβασμούς.

 

Συντονιστική Επιτροπή

Π.Ε. Καβάλας

Η ώρα μιας νέας σεισάχθειας

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα το οποίο ίσως δεν έχει εξηγηθεί, ή γίνει απόλυτα αντιληπτό σε όλη του την έκταση, είναι η βασικές κατευθυντήριες γραμμές που ακολουθεί η παρούσα κυβέρνηση, κατ’ εντολή των δανειστών μας.

Κι αυτές δεν είναι άλλες από την ελαχιστοποίηση του κράτους ώστε η μοναδική του λειτουργία να περιορίζεται απλά στην θέσπιση νόμων που θα διέπουν τις σχέσεις των πολιτών μεταξύ τους, και την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ώστε οι όποιες οικονομικές αποφάσεις να λαμβάνονται με βασικό τους κριτήριο το ατομικό συμφέρον.

Όταν ο M.Friedman το 1962 στο βιβλίο του «Capitalism and Freedom» έγραφε «είναι σημαντικό να ξεχωρίσουμε τις καθημερινές δραστηριότητες των ανθρώπων, από το γενικό εθιμικό και νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτές γίνονται», ουσιαστικά έβαζε τα θεμέλια για τους μετέπειτα ορισμούς «δυνάμεις τις αγοράς», όπως σήμερα τις γνωρίζουμε, και κυρίως για την πολιτική της «Συναίνεσης της Ουάσιγκτον», όπως αυτή ορίσθηκε και υιοθετήθηκε από τις πλούσιες χώρες του κόσμου. Και φυσικά για τα κερδοσκοπικά funds τα οποία ως … μανιτάρια, ξεπήδησαν σε κάθε γωνιά στο Βόρειο τμήμα της Αμερικανικής κυρίως ηπείρου.

Αυτό όμως το μοντέλο διακυβέρνησης, αποτελεί την περιγραφή αυτού ακριβώς που συνήθως ονομάζουμε «Αμερικανικό Οικονομικό Μοντέλο», βασικές αρχές του οποίου είναι* :

• Οι κανόνες ατομικού συμφέροντος – ο ατομικιστικός υλισμός, κυβερνά την οικονομική ζωή
• Ο φονταμενταλισμός της αγοράς – οι αγορές πρέπει να λειτουργούν ελεύθερα και οι όποιες προσπάθειες για ρύθμισή τους με κοινωνικά ή πολιτικά μέσα είναι σχεδόν πάντα ανεπιθύμητες
• Το ελάχιστο κράτος – ο οικονομικός ρόλος της κυβέρνησης δεν πρέπει να επεκτείνετε πέρα από την επιβολή νομοθεσίας για το σεβασμό των συμβολαίων και την προστασία της ιδιωτικής περιουσίας. Οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να προσφέρουν οι ίδιες αγαθά και υπηρεσίες, αλλά ούτε και είναι ιδιοκτήτες περιουσιακών στοιχείων

Στην χάραξη αυτού του γενικού «οδικού άξονα» πολιτικής, συνεισέφεραν (μέσω χρηματοδότησης), κατάφεραν (ή προσπαθούν) να επιβάλουν και σήμερα εκμεταλλεύονται, όλες εκείνες οι «δυνάμεις της αγοράς» που μοναδικό τους ενδιαφέρον και αιτία ύπαρξης, είναι … το κέρδος (επενδυτικά funds, τράπεζες κλπ).

Έχοντας αναγάγει σε δόγμα το «η απληστία είναι κάτι θεμιτό, τα καλά παιδιά τερματίζουν τελευταία*», είδαν τις προσπάθειές τους να ευοδώνονται όταν οι νόμοι που θεσπίσθηκαν από τα κράτη (με την παρότρυνση άραγε ποιων ; ), τους έδωσαν το ελεύθερο να παράγουν χρήμα από το μηδέν, να δημιουργούν πολύπλοκα προϊόντα χρηματοδοτήσεων ή … απόκρυψης χρεών, ενώ παράλληλα δημιούργησαν άλλα προϊόντα με τα οποία ασφάλιζαν τις επενδύσεις τους.

Και ξαφνικά, σε λίγα μόλις χρόνια, κάθε κράτος, κάθε κυβέρνηση, βρέθηκε να χρωστά όσα ποτέ δεν πρόκειται να ξεπληρώσει και, πιθανότατα, στους ίδιους επενδυτικούς οργανισμούς !

Είναι λοιπόν παράλογο, πώς ένα παγκόσμιο ΑΕΠ της τάξης των 74 περίπου τρις δολαρίων, μπορεί ποτέ να αποπληρώσει το συνολικό παγκόσμιο χρέος των 224 περίπου τρις δολαρίων (σύμφωνα με έκθεση των αναλυτών του ING Group τον Μάιο του 2013) το οποίο και συνεχώς διογκώνεται !!

Πώς είναι δυνατό, πώς προέκυψε το εισόδημα που όλοι μαζί παράγουμε, να μην επαρκεί όχι απλά για να ζήσουμε, αλλά να χρειάζεται να παράξουμε … τρεις φορές τόσο, μόνο και μόνο για να … ισοφαρίσουμε το χρέος μας ;

Πώς είναι δυνατό να μην βλέπουμε ότι η μόνη αλήθεια είναι ότι σήμερα μας κυβερνούν οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις, οι επενδυτικοί οργανισμοί και οι τράπεζες ;

Στον παραλογισμό λοιπόν αυτό, πρέπει να κατανοήσουμε και να αντιτάξουμε το μόνο επιχείρημα που έχουμε ως πολίτες. Τη συλλογική, μαζική μας συμμετοχή στη διαμόρφωση πολιτικών που θα απαιτήσουν τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους μας. Όχι την επιμήκυνση ή τη … μείωση επιτοκίων που ως μόνο τους αποτέλεσμα θα έχουν την αέναη σκλαβιά μας.

Η ώρα μιας νέας σεισάχθειας πρέπει να γίνει απαιτητή, και μόνο εάν αυτό γίνει άμεσα αντιληπτό από όλους, θα μπορέσουμε και πάλι ως κράτος να «σταθούμε στα πόδια μας» ατενίζοντας με ευοίωνες προοπτικές το μέλλον.

*από το βιβλίου του John Kay «Η Αλήθεια για τις αγορές», εκδόσεις «Κριτική».

Oρυκτός πλούτος και ΤΑΙΠΕΔ

Η διαπίστωση ότι στο υπέδαφος της δημόσιας γης, των τεράστιων εκτάσεων καλύτερα, που έχουν ή πρόκειται να παραχωρηθούν στο ΤΑΙΠΕΔ προς … αξιοποίηση, υπάρχει σπάνιος, στρατηγικός και πανάκριβος ορυκτός πλούτος, πιθανόν να μην είναι κάτι νέο.

Η δημοσίευση όμως πρόσφατα κάποιων καταλόγων με δημόσιες εκτάσεις στην ιστοσελίδα του εν λόγω Ταμείου, με φωτογραφίες και χάρτες  που απεικονίζουν τη θέση τους, κάνει πιο εύκολο τον εντοπισμό των περιοχών που μας ενδιαφέρουν.

Αφορμή του άρθρου στάθηκε κατ’ αρχήν η διαπίστωση ότι τα γεωγραφικά δεδομένα, οι χάρτες του ΤΑΙΠΕΔ, για τρεις εκτάσεις στο Νομό Καβάλας και συγκεκριμένα στο Δήμο Παγγαίου,

συμπίπτουν σχεδόν απόλυτα με δημοσιευμένη μελέτη που υπάρχει εδώ και μία δεκαετία σχεδόν, από τρεις γεωλόγους (Φ.Περγαμάλη-Δ.Καραγεωργίου, Α.Κουκούλη) στη Δ/νση Ενεργειακών Πρώτων Υλών του (πρώην) ΙΓΜΕΑ, σύμφωνα με την οποία πρόκειται για πολυμεταλλική περιοχή στην οποία υπάρχουν συγκεντρώσεις  (παράκτια και υποθαλάσσια) σπάνιων γαιών, όπως Τιτάνιου, Θόριου, Ουράνιου κ.α., συνολικής αξίας άνω των … 639 δις δολαρίων !!

Οι χάρτες και ο πίνακας που δημοσιεύονται, πιστεύω ότι αποδεικνύουν τα γραφόμενα.

Λίγο περισσότερο «διαδικτυακό» ψάξιμο όμως, έφερε στην επιφάνεια και μία πρόσφατη μελέτη – άρθρο 46 σελίδων των καθηγητών Ορυκτολογίας-Πετρολογίας κ.Α.Τσιραμπίδη και Ορυκτολογίας-Κοιτασματολογίας κ.Α.Φιλιππίδη του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, σύμφωνα με την οποία «το 2010, η ΕΕ υιοθέτησε την πρωτοβουλία της βιώσιμης παραγωγής εγχώριων πρώτων υλών, της βιώσιμης κατανάλωσης και της ανακύκλωσης. Στο περιεχόμενο αυτής της πρωτοβουλίας, 14 ορυκτά χαρακτηρίστηκαν ως κρίσιμα και στρατηγικής σπουδαιότητας για την Ευρωπαϊκή βιομηχανία. Τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται στην Ελλάδα, αλλά χρειάζονται επιπλέον έρευνες για να προσδιοριστούν τα βέβαια αποθέματα». Αποτελεί ίσως σύμπτωση ότι το 2010 ήταν η χρονιά που η χώρα μας υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο και την αντίστοιχη δανειακή σύμβαση.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη – άρθρο «η συνολική ακαθάριστη αξία των πιθανών και ενδεικτικών αποθεμάτων των Βιομηχανικών Ορυκτών & Πετρωμάτων είναι 60 δισεκ. € και των αντίστοιχων των Μεταλλικών Ορυκτών (με το βωξίτη) είναι 79 δισεκ. €. Η συνολική ακαθάριστη αξία των πιθανών και ενδεικτικών αποθεμάτων των Ενεργειακών Ορυκτών Πρώτων Υλών είναι 1.362 δισεκ. € από τα οποία τα 268 δισεκ. € ανήκουν στους λιγνίτες. Τα υποθετικά αποθέματα πετρελαίου είναι 10 δισεκ. βαρέλια με ακαθάριστη αξία 685 δισεκ. € και τα αντίστοιχα του φυσικού αερίου 3,5 τρισεκ. m3 με ακαθάριστη αξία 409 δισεκ. €.»

Ποιος λοιπόν θα πιστοποιήσει εάν όλα τα ανωτέρω όντως ισχύουν και σε ποιο βαθμό, εάν η δημόσια γη στην οποία υπάρχουν πουληθεί σε ιδιώτες επενδυτές ;

Μήπως αυτοί οι ίδιοι επενδυτές αγοράσουν τις συγκεκριμένες εκτάσεις υπό το πρόσχημα επενδύσεων … τουριστικού χαρακτήρα τις οποίες αργότερα και όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες τις μετατρέψουν (οι ίδιοι ή άλλοι επενδυτές) σε … μεταλλευτικές ;

Και εάν ναι, ποιος θα εμποδίσει ή θα επωφεληθεί από κάτι τέτοιο ;

Γιατί, ναι μεν η διαδικασία της διαπίστωσης των βέβαιων αποθεμάτων του ορυκτού πλούτου της χώρας, όσο και η εκμετάλλευσή του, είναι μία … πολυδάπανη επένδυση, η οποία σήμερα (εάν εξαιρέσει κανείς –ως ένα βαθμό– τους υδρογονάνθρακες) δεν αποκλείει και τις καταστροφικές επιπτώσεις που η εκμετάλλευση αυτή (ειδικά των σπάνιων γαιών) μπορεί να φέρει τόσο στην υγεία όσο και στο περιβάλλον, εν τούτοις, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι στο μέλλον (άμεσο ή όχι) δεν θα υπάρξουν μέθοδοι εξόρυξης που θα περιορίζουν στο ελάχιστο ή και θα εξαλείφουν τους κινδύνους αυτούς.

Και σε ποιον θα ανήκουν τότε οι εκτάσεις αυτές ;

Οι εκτάσεις που είναι πιθανό να περιλαμβάνουν τα περισσότερα από τα 14 ορυκτά που χαρακτηρίσθηκαν από την ΕΕ ως «κρίσιμα και στρατηγικής σπουδαιότητας για την Ευρωπαϊκή βιομηχανία» ;

Ποιος θα ωφεληθεί από την εκμετάλλευση αυτών των σπάνιων γαιών ;

Μήπως η επισήμανση στην ανωτέρω μελέτη ότι «ακόμη και μόνη της η ορθολογιστική εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου μας μπορεί, σε χρονικό ορίζοντα μόλις 20-25 ετών, να αποσβέσει πλήρως το δημόσιο χρέος της χώρας», αποτελεί ακριβώς τον λόγο για τον οποίο η γη αυτή ΔΕΝ πρέπει να ανήκει σε Έλληνες κι έναν από τους σημαντικότερους για τον οποίο η χώρας μας οδηγήθηκε στην οικονομική (και όχι μόνο) υποδούλωση ;

Και τι επιβάλλεται εμείς, ως ελεύθεροι πολίτες αυτής της χώρας, να κάνουμε γι’ αυτό ; 

Η δημόσια γη «στο σφυρί»

Τελευταία εξέλιξη (λίγων μόλις ημερών) στο «σήριαλ» του ξεπουλήματος της γης και των ακινήτων της χώρας, αποτελεί η δημοσίευση στην ιστοσελίδα του ΤΑΙΠΕΔ, τριών καταλόγων με ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου, ιδιοκτησίας τόσο του εν λόγω Ταμείου, όσο και της ΕΤΑΔ.

Στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα και στο υποσέλιδο με την επωνυμία «Αξιοποίηση Γης» (sic), έχουν αναρτηθεί υπό τον τίτλο «Κατάλογος Ακινήτων», ως άλλο … ουζερί-ψαροταβέρνα (και ζητώ ειλικρινή συγνώμη από τους επαγγελματίες του είδους) λίστες ακινήτων με την εξής γενική περιγραφή :

«Κατάλογος Ακινήτων

Το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου ξεκίνησε ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο έργο για την εκμετάλλευση των ιδιόκτητων ακινήτων του Ελληνικού Δημοσίου.

Το πεδίο εργασιών περιλαμβάνει πάνω από 80.000 ακίνητα του δημόσιου τομέα που επί του παρόντος τα διαχειρίζονται ή ανήκουν στην ΕΤΑΔ, σε ΔΕΚΟ ή σε διάφορα Υπουργεία. Τα ακίνητα θα αξιολογηθούν και θα επιλεγούν προς εκμετάλλευση βάσει κριτηρίων (Ελεύθερα Ακίνητα, Αστικά Ακίνητα, Μη αστικά Ακίνητα) και εμπορικών παραγόντων (μέγεθος, τοποθεσία, βασικές νομικές δεσμεύσεις, πιθανές χρήσης ακινήτου).

Οι στρατηγικές αξιοποίησης θα εξειδικευτούν για κάθε ένα περιουσιακό στοιχείο και/ή για χαρτοφυλάκιο περιουσιακών στοιχείων που θα προκύψουν από αυτήν τη διαδικασία.»

Μία απλή πρόσθεση ανεβάζει τον αριθμό των ακινήτων αυτών στα 279. Προσέξτε, ΜΟΝΟ των ακινήτων τα οποία αφορούν τις τρεις προαναφερόμενες λίστες-καταλόγους και όχι το σύνολο των ακινήτων που μέχρι σήμερα έχουν περάσει στην ιδιοκτησία του ΤΑΙΠΕΔ (τα οποία μέχρι στιγμής ξεπερνούν τα 600).

Το σύνολο δε της έκτασης που καταλαμβάνουν τα ακίνητα αυτά, φτάνει τα 105,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης (105.000 στρέμματα δηλαδή) !! Επαναλαμβάνω, ΜΟΝΟ τα ακίνητα τα οποία περιλαμβάνονται στις τρεις αυτές λίστες-καταλόγους.

Για να δοθεί μία τάξη μεγέθους της έκτασης αυτής, αρκεί πιστεύω να αναφερθεί ότι το σύνολο της έκτασης  του νησιού της  Ίου είναι στα 108,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ή το σύνολο της έκτασης της Σαντορίνης και της Σικίνου μαζί, είναι στα 117,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Ξεχωριστή θέση στους καταλόγους αυτούς, έχουν τα ακίνητα που βρίσκονται στα Δωδεκάνησα, και συγκεκριμένα στην Κω και την Ρόδο, με εκτάσεις που ξεπερνούν τα 48 τετρ/ χλμ, στην Ξάνθη με εκτάσεις πάνω από 9,5 τετρ/χλμ (κυρίως λόγω της έκτασης της πρώην Φωνής της Αμερικής), στη Θεσσαλονίκη με εκτάσεις πάνω από 7,3 τετρ/χλμ, αλλά και στη Φθιώτιδα με εκτάσεις πάνω από 5,3 τετρ/χλμ.

Όσον αφορά τις Περιφέρειες, «πρωταθλήτρια» σε αυτούς τους καταλόγους αναδεικνύεται η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με εκτάσεις άνω των 51 τετρ/χλμ, με δεύτερη αυτή της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης με εκτάσεις άνω των 12 τετρ/χλμ. Αν δε υπολογίσει κανείς και τα 1,8 τετρ/χλμ των εκτάσεων στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, τότε συνολικά πάνω από 65 τετρ/χλμ  γης στα … Ανατολικά σύνορα της χώρας (πάνω από το 60% του συνόλου δηλαδή) περιλαμβάνονται ΜΟΝΟ στους ανωτέρω καταλόγους !!

Στην Καβάλα οι εκτάσεις που περιλαμβάνονται στους ανωτέρω καταλόγους, καταλαμβάνουν ένα σύνολο που ξεπερνά τα 2 τετρ/χλμ, με το μεγαλύτερο μέρος αυτών να βρίσκεται στον Δήμο Παγγαίου (περίπου τα 1,6 τετρ/χλμ)

Τα ακίνητα αυτά, και σύμφωνα με την μέχρι σήμερα πρακτική της ΕΤΑΔ σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ, κατά πάσα πιθανότητα (ή τουλάχιστον τα περισσότερα) θα βγουν προς πώληση με τη μέθοδο της… ηλεκτρονικής δημοπρασίας, μέσω της ιστοσελίδας e-publicrealestate.gr.

Κατά το κοινώς λεγόμενο δηλαδή … «στο σφυρί» !

Κι αυτό διότι ήδη στην ιδιοκτησία του ΤΑΙΠΕΔ βρίσκονται πάνω από 30 ακίνητα τα οποία έχουν μεταβιβασθεί (ή αναμένεται να μεταβιβασθούν) σε αυτό από την ΕΤΑΔ, τα οποία και προωθούνται προς πώληση μέσω της συγκεκριμένης ιστοσελίδας (την ιδιοκτησία και διαχείριση της οποία έχει η ΕΤΑΔ).

Κι ακόμη είμαστε στην … αρχή. Η αναφορά της ιστοσελίδας πως «το πεδίο εργασιών περιλαμβάνει πάνω από 80.000 ακίνητα του δημόσιου τομέα» μόνο περιθώρια αισιοδοξίας δεν αφήνουν.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με μελέτη του … γνωστού ΙΣΤΑΜΕ το Νοέμβριο του 2010 με τίτλο «Το πολυσύνθετο πρόβλημα της αξιοποίησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας», όπου (κατά σύμπτωση ; ) περιλαμβάνονται -σχεδόν επακριβώς- όλα τα ακίνητα τα οποία αναφέρονται στις τρεις λίστες που δημοσίευσε το ΤΑΙΠΕΔ, η συνολική έκταση της δημόσιας γης των 71.000 ακινήτων που ανήκαν στην πρώην Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου (ΚΕΔ), και σίγουρα (;) περιλαμβάνονται στα 80.000 ακίνητα που γράψαμε πιο πάνω, ανέρχεται σε 3.446,8 τετρ/χλμ !! Μία έκταση δηλαδή σχεδόν ίση με την … Εύβοια, ή τους Νομούς Καστοριάς και Ημαθίας μαζί !!

Παράλληλα δε, στα «σωθικά» αυτής της γης, σε αρκετές περιπτώσεις, κρύβεται ορυκτός πλούτος που κατ’ επανάληψη έχει επισημανθεί πως αρκεί, όχι μόνο για να βγει η χώρα μας από την οικονομική κρίση, αλλά και για να την καταστήσει ελεύθερη από κάθε οικονομική δουλεία. Αυτό όμως, αποτελεί το αντικείμενο άλλου άρθρου που θα ακολουθήσει σύντομα.

«Στο σφυρί» λοιπόν τα ακίνητα του δημοσίου, και μαζί με αυτά, η ίδια η πατρίδα …

Για μία βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη των ορεινών περιοχών

Πάνω από το 65% των δήμων της χώρας μας, είναι ορεινοί. Ανάμεσα σε αυτούς φυσικά και οι τέσσερις Δήμοι του Νομού Καβάλας.

Λίγοι όμως είναι οι άνθρωποι που ζουν στις ορεινές περιοχές, λιγοστοί οι πόροι και λίγες οι αναπτυξιακές προοπτικές που υπάρχουν σήμερα γι’ αυτές.
Τα βουνά είναι μια δεύτερη Ελλάδα.
Μια Ελλάδα που ζει στο περιθώριο.

Τα πράγματα όμως δεν ήταν πάντοτε έτσι. Για την ακρίβεια έγιναν έτσι μόλις τα τελευταία 50 χρόνια.

Καθοριστικό ρόλο στον παραγκωνισμό και την ερημοποίηση της ορεινής Ελλάδας έπαιξαν  ο εμφύλιος, η μετανάστευση στη δεκαετία του ’60 και το φαινόμενο της αστυφιλίας στη δεκαετία του ’70.

Αξίζει εδώ να αναφερθούν δύο δεδομένα. Το 1920 ο Αστικός πληθυσμός της χώρας αποτελούσε το 23% του συνολικού πληθυσμού της, για να φτάσει στο 73% το 2000. Παράλληλα και αντίστροφα, ο Αγροτικός πληθυσμός της το 1920 αποτελούσε το 62% του συνόλου, για να φτάσει στο 27% το 2000.

Έτσι «πάγωσε» η ζωή στις ορεινές περιοχές, με ολέθριες συνέπειες. Ατρόφησε ο παραγωγικός μηχανισμός, ατρόφησαν τα πάντα. Γλίτωσε όμως κάτι. Τα βουνά εξαιτίας του περιθωρίου στο οποίο μπήκαν, γλίτωσαν από τον οδοστρωτήρα μιας φτηνιάρικης ανάπτυξης, που καταναλώνει αξίες και καταστρέφει αλόγιστα το περιβάλλον.

Τα τελευταία χρόνια όμως, και η οικονομική κρίση έπαιξε το δικό της ρόλο σε αυτό, φαίνεται ότι ο σύγχρονος άνθρωπος, αναζητώντας τρόπους επιβίωσης αλλά και κουρασμένος από την πολλαπλώς ρυπαρή ζωή των πόλεων, αναζητά ξανά την πραγματική ζωή στα βουνά στο παρθένο φυσικό περιβάλλον και στις καθαρότερες σχέσεις των τοπικών κοινωνιών.

Αυτό όμως γεννά νέα προβλήματα. Ο σύγχρονος άνθρωπος γυρνά στις ορεινές περιοχές, αλλά πως ; Γυρνά με ένα σεβασμό σε αυτό που διασώθηκε, στην πολύτιμη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά των βουνών, ή για να λερώσει, να σπαταλήσει, να καταστρέψει ότι έχει μείνει, για να ξαναφύγει πίσω ; Το ίδιο αυτό δίλημμα γεννά και ένα ερώτημα για τις ίδιες τις ορεινές κοινωνίες. Θα διαλέξουν ένα τύπο ανάπτυξης με κέντρο τις πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες, μιας ισόρροπης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης ή θα υποχωρήσουν στο δέλεαρ του εύκολου πλουτισμού, το οποίο θα σπαταλήσει πολύ γρήγορα ότι απόθεμα έχει απομείνει και θα σπρώξει τις ορεινές περιοχές οριστικά στο περιθώριο ;

Η ανάδειξη του πλούτου των ορεινών περιοχών πηγάζει κατ’ αρχήν από την ανάγκη για ενημέρωση και γνώση όλων των τοπικών παραγωγικών διαδικασιών, αλλά και για δημογραφική εξισορρόπηση. Η προβολή (πχ) παραδοσιακών επαγγελμάτων και η χρήση νέων τεχνολογιών, μπορούν να προσφέρουν ευκαιρίες στην περιοχή, ενισχύοντας την τοπική οικονομία μέσω της τουριστικής ανάπτυξης και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.

Παράλληλα, οι δράσεις που θα αναληφθούν, θα πρέπει να αφορούν και στην διάδοση και ανάδειξη τοπικών προϊόντων, γεύσεων, παραδοσιακών επαγγελμάτων και πολιτισμικής κληρονομιάς, προς όφελος τόσο των κατοίκων όσο και των  επισκεπτών.

Η ανάπτυξη ορεινών οικισμών και ευρύτερα ορεινών περιοχών θα πρέπει λοιπόν να αποτελεί προτεραιότητα κάθε τοπικού ή περιφερειακού αναπτυξιακού σχεδιασμού.

Ο σχεδιασμός αυτός είναι σκόπιμο να έχει όλα εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και να διακρίνεται από ευαισθησίες, ώστε να σέβεται την παράδοση, τον πολιτισμό, τις τοπικές κοινωνίες, ακόμη και την ίδια την υστέρηση αυτών των περιοχών.

Η ανάλυση και κατανόηση της δυναμικής ανάπτυξης του κάθε οικισμού και της περιοχής ως συνόλου, θα διευκολύνει την επιτάχυνση ή την αλλαγή της πορείας της.

Παράλληλα, απαιτείται η σύνταξη ενός λεπτομερούς σχεδίου διαχείρισης των πόρων, διαμόρφωσης κατάλληλων πολιτικών και στόχων, που θα έχουν ως κύρια κατεύθυνση την ευημερία των τοπικών πληθυσμών, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και του κοινωνικού συνόλου γενικότερα.

Η κινητοποίηση των τοπικών φορέων κρίνεται σε αυτή την περίπτωση αναγκαία κυρίως όσον αφορά στην προσπάθεια συμμετοχής, συνδιαμόρφωσης και συνευθύνης της όλης αναπτυξιακής προοπτικής. Ιδέες και δυνατότητες των τοπικών πληθυσμών είναι σκόπιμο και πολλαπλά ωφέλιμο να απελευθερώνονται δημιουργικά, για να καθιστούν αποτελεσματικότερη την αναπτυξιακή προσπάθεια.

Η σωστή διαχείριση, σε αρμονία με τις αναπτυξιακές διαδικασίες, μπορεί να διασφαλίσει την αειφορία και να εγγυηθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη των ορεινών περιοχών.

Κι αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να γίνει με μία τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση, υποταγμένη στα κελεύσματα μιας κεντρικής διοίκησης που, στην προσπάθειά της να μείνει στην εξουσία, παραχωρεί (κυριολεκτικά) «γη και ύδωρ» στους οικονομικούς κατακτητές της χώρας.

Στο παρόν κείμενο περιλαμβάνονται εργασίες και εισηγήσεις σε συνέδρια των : Δ. Καλιαμπάκου, Καθηγητή Ε.Μ.Π., Κ. Μπίσα, Βιομηχανικού Σχεδιαστή, Μηχανολόγου Μηχανικού, Σ. Βέργου Δασολόγου, καθηγητή ΤΕΙ/Λ